Usta yazar ve senarist Selim İleri, son yolculuğuna uğurlanıyor

“`html

Ünlü yazar, senarist ve eleştirmen Selim İleri, 75 yaşında hayatını kaybetti. İleri’nin cenaze töreni, öğle saatlerinde Vaniköy Camii’nde yapılacak ve ardından Sahrayıcedit Mezarlığı’nda aile kabristanına defnedilecektir. Değerli yazar için Atatürk Kültür Merkezi’nde anma töreni düzenlendi.

NTV’ye konuşan Prof. Dr. Gül İrepoğlu, “Selim İleri, herkesin değerli bulduğu bir isimdir. Bu ülkenin yetiştirdiği en önemli edebiyatçılardan biri. Kendisi benim için çok kıymetli bir dosttu. Onunla yaşadığımız deneyimler çok özeldi…” şeklinde ifade etti.

Diğer bir ünlü isim Necip Tosun ise, “Selim İleri’nin aradığı boşluğun doldurulması çok kolay değil. Onun kariyerine baktığımızda muazzam bir esergerekliği görüyoruz. Selim İleri, sadece öykü, roman ve şiir yazan biri değil, Türk Edebiyatı’na büyük katkılarda bulunmuş bir kişiydi.” dedi.

(NTV)

Selim İleri kimdir?

Selim İleri, 30 Nisan 1949’da İstanbul’da dünyaya geldi. Kadıköy’de yetişen İleri, ismini Yavuz Sultan Selim’den almıştır. Babası yüksek mühendis olan Hasan Hilmi İleri, annesi ise ev hanımı Süheyla İleri’dir.

İleri’nin edebiyat aşkı, Türkçeye Kafka’yı kazandıran Fransızca öğretmeni ve edebiyatçı Vedat Günyol ile hayata merhaba diyen yazarı Rauf Mutluay sayesinde başlamıştır. Aynı zamanda Yeni Ufuklar dergisinin yöneticisi olan Günyol’un destekleriyle ilk öykülerini yazmaya başlamıştır. Bu süreçte Cemil Meriç, Ferit Edgü, Nermi Uygur, Orhan Şaik Gökyay gibi önemli yazarlarla tanışmıştır.

İleri’nin “Savaş Çiçekleri” adlı ilk öyküsü, 18 yaşında yayımlanırken; 1968’de “Cumartesi Yalnızlığı/Güz Notları” adlı kitabı Günyol’un yardımıyla basılmıştır. Daha sonra “Bi Keman” adlı bir başka öyküsü de aynı dergide yayımlanmıştır. 1968 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne kaydolduğu halde 1972’de eğitimini yarıda bırakmıştır.

Selim İleri, 1970’lerin başında Halit Refiğ ile gerçekleştirdiği tanışmadan sonra senaryo yazmaya yönelmeye başladı. 1971 yılında “Cennetin Kapısı” adlı ilk senaryosunu ve ikinci öykü kitabı “Pastırma Yazı”yı kaleme aldı. Ardından 1973’te “Destan Gönüller” adlı ilk romanı yayımlandı. 1975’te “Dostlukların Son Günü” isimli öykü kitabı ile Sait Faik Hikâye Armağanı’nı kazandı.

Attilâ İlhan‘ın desteklemesiyle “Bu Gece ve Her Gece” romanını yazdı. İlhan’ın isteğiyle roman “Her Gece Bodrum” adıyla basıldı ve 1977’de Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’ne layık görüldü. 1980’de “Bir Denizin Eteklerinde” öykü kitabı yayımlandı.

İleri’nin “Son Yaz Akşamı” adlı ilk uzun öyküsü, 1983’te yayımlandı. Ayrıca, annesinin hayatındaki etkisi üzerine yazdığı “Annem İçin” adlı anı kitabında anılarını paylaştı. Annesinin Alzheimer hastalığı süreci, yazarın yazma biçimini değiştiren önemli bir durum oldu.


Kırık Bir Aşk Hikayesi’nin başrol oyuncuları: Kadir İnanır ve Hümeyra

1981’de yazdığı “Kırık Bir Aşk Hikâyesi” adlı senaryo, 1982’de Sinema Yazarları Birliği tarafından yılın en iyi senaryosu ödülüne layık görüldü. Ardından “Seni Kalbime Göndüm” ve “Göl” filmleri için senaryolar kaleme aldı.

Halit Ziya Uşaklıgil’in “Aşk-ı Memnu” romanından esinlenerek yazdığı “Yaşarken ve Ölürken”, Milliyet Sanat tarafından yılın romanı seçildi. Aynı yıl “Aşk-ı Memnu ya da Uzun Bir Kışın Siyah Günleri” adlı inceleme kitabını yayımladı.

İleri, 1983’te “Ölünceye Kadar Seninim” ve 1984’te “Yalancı Şafak” romanlarını yayımlasa da bu eserler beklenen ilgiyi göremedi. 1985’te “Saz Caz Düğün Varyete” isimli kitabı okuyucuyla buluştu.

Askerlik durumu nedeniyle İleri, “Hayal ve Istırap” romanını Hürriyet gazetesinde yayımlattı. 1987’de bedelli askerliğin çıkmasıyla 3 ay askerlik yaptı. Askerlik dönüşünde senaryosunu yazıp yönettiği “Hiçbir Gece” sinemalarda gösterilmedi ve Antalya Film Festivali’nden geri çevrildi.

1990’lı yıllarda tiyatro oyunları yazmaya başlayan İleri, “Cahide, Ölüm ve Elmas” adlı oyununu kaleme alarak yazarın ilk oyununu ortaya çıkardı. Sonraki eseri olan “Allahaısmarladık Cumhuriyet”, 1997 yılında hem Afife Jale hem de Avni Dilligil ödüllerini aldı.

1998 yılında “Mihri Müşfik: Ölü Bir Kelebek” adlı eseri sahnelenerek kendisine Devlet Sanatçısı unvanı kazandırdı. 1991’de yayınlanan “Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın” eseri Türkiye Yazarlar Birliği Roman Ödülü’nü aldı.

1999 yılında Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, ‘televizyon’ alanında Kültür-Sanat Ödülü ile İleri’yi onurlandırdı. Aynı yıl Dialog Medya Ödülü’nü de kazandı.

Selim İleri ve Türkan Şoray
(İleri’nin 2012 yılında Aydın Doğan Ödülü’nü aldığı ödül töreninden)

Selim İleri, 1997 yılında Nahit Sırrı Örik‘in “Kıskanmak” adlı eserinden esinlenerek “Cemil Şevket Bey/Aynalı Dolaba İki El Revolver” isimli romanını yayımladı. 1999 yılında “Ada, Her Yalnızlık Gibi” ve 2000’de “Solmaz Hanım, Kimsesiz Okurlar İçin” eserlerinin ardından 2001’de “Bu Yaz, Ayrılığın İlk Yazı Olacak” romanını yayımladı ve bu eser 2002 yılında Orhan Kemal Roman Ödülü’nü kazandı.

2006’da “Fotoğrafı Sana Gönderiyorum” ile öyküye dönen İleri, 2007’de “Hepsi Alev”, “Kapalı İktisat” ve “İstanbul Lale ile Sümbül” isimli kitaplarını yayımladı.

İleri ayrıca, 2003’te “Uzak, Hep Uzak” adlı deneme kitabıyla Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü; 2005’te “İstanbul’un Sandık Odası”yla Türkiye Yazarlar Birliği’nin Hatıra-Gezi dalındaki ödülünü; 2012’de ise Aydın Doğan Ödülü’nü kazandı. Aynı yıl Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’ne de layık görüldü. 2021 yılında da Erdal Öz Edebiyat Ödülü kendisine verildi.

Selim İleri’nin eserlerinin tamamı aşağıda yer almaktadır:

Öykü

Cumartesi Yalnızlığı (1968, Adam)
Pastırma Yazı (1971, Bilgi)
Dostlukların Son Günü (1975, Bilgi)
Bir Denizin Eteklerinde (1980, Altın)
Dostlukların Son Günü (1975, Bilgi) (1978 Sait Faik Hikâye Ödülü)
İlk Gençlik Çağına Öyküler I-II-III (Derleyen) (1980, Kültür Bakanlığı)
Eski Defterlerde Solmuş Çiçekler… (1982, Adam)
Son Yaz Akşamı (1983, Altın)
Kötülük (1992, Remzi)
Fotoğrafı Sana Gönderiyorum (2006, Doğan)
Yağmur Akşamları (2011, Everest)

Roman

Destan Gönüller (1973, Hürriyet)
Her Gece Bodrum (1976, Bilgi) (1977 TDK Roman Ödülü)
Ölüm İlişkileri (1979, Bilgi)
Cehennem Kraliçesi (1980, Altın)
Bir Akşam Alacası (1980, Altın)
Yaşarken ve Ölürken (1981, Altın)
Ölünceye Kadar Seninim (1983, Altın)
Yalancı Şafak (1984, Altın)
Saz Caz Düğün Varyete (1984, Altın)
Hayal ve Istırap (1986, Altın)
Kafes (1987, Özgür Yayın)
Mavi Kanatlarınla Yalnız Benim Olsaydın (1991, Can)
Kırık Deniz Kabukları (1993, Can)
Gramafon Hala Çalıyor (1995, YKY)
Cahide – Ölüm ve Elmas (1995, YKY)
Cemil Şevket Bey – Aynalı Dolaba İki El Revoler (1997, Oğlak)
Ada, Her Yalnızlık Gibi (1999, Oğlak)
Solmaz Hanım, Kimsesiz Okurlar İçin (2000, Oğlak)
Bu Yaz, Ayrılığın İlk Yazı Olacak (2001, Doğan)
Yarın Yapayalnız (2004, Doğan)
İstanbul Lâle İle Sümbül (2007, Doğan)
Hepsi Alev (2007, Doğan)
Daha Dün (2008, Doğan)
Bu Yalan Tango (2010, Everest)
Mel’un – Bir Us Yarılması (2013, Everest)
Sona Ermek (2017, Everest)

Deneme

Çağdaşlık Sorunu (1978, Günebakan)
Aşk-ı Memnu Ya Da Uzun Bir Kışın Siyah Günleri (1981, Yazko)
Düşünce Duyarlık (1982, Adam)
Kamelyasız Kadınlar (1983, Yazko)
İstanbul Yalnızlığı (1989, İstanbul Kütüphanesi)
Peride Celal’e Armağan (1996, Oğlak)
Perisi Kaçmış Yazılar (1996, İyi Şeyler)
Sepya Mürekkebiyle Yazıldı (1997, Oğlak)
Kurtuluş Savaşı ve Edebiyatımız (1998, Oğlak)
İstanbul Yıldızlar Altında (1999, Oğlak)
Kırık İnceliklerin Şairi – Behçet Necatigil (1999, Kaf)
Ay Hala Güzel (1999, Kaf)
Biten (İki) Yüzyıl (2000, Oğlak)
Evimizin Tek Istakozu (2000, Oğlak)
İstanbul Seni Unutmadım (2001, Oğlak)
Oburcuğun Edebiyat Kitabı (2002, Doğan)
Rüyamdaki Sofralar (2003, Doğan)
Uzak, Hep Uzak (2003, Doğan)
İstanbul’un Sandık Odası (2004, Doğan)
Kar Yağıyor Hayatıma (2005, Doğan)
Cengiz Tacer – Denizden Yana, Çölden Yana (2005, Milli Reassürans)
İstanbul Hatıralar Kolonyası (2006, Doğan)
İstanbul’un Tramvayları Dan Dan (2008, Doğan)
İstanbul İlk Romanımda Leylak (2009, Everest)
Oburcuk Mutfakta (2010, Everest)
Yaşadığım İstanbul (2012, Everest)
İstanbul Mayısta Bir Akşamdı (2014, Everest)
Edebiyatımızın Sevdiğim Romanlar Kılavuzu (2015, Everest)
İstanbul Bu Gece Yine Sensiz (2016, Everest)

Anı

Annem İçin (1983, Ada)
Hatırlıyorum (1984, Altın)
Seni Çok Özledim (1986, Özgür Yayın)
O Yakamoz Söner (1987, Ada)
Anılar; Issız ve Yağmurlu (2002, Doğan)

Oyun

Allahaısmarladık Cumhuriyet
Ölü Bir Kelebek – Toplu Oyunlar (1998, Oğlak)

Şiir

Ay Işığı (1986, Özgür Yayın)

Söyleşi

Atilla İlhan, Nam-ı Diğer Kaptan (2002, İş Bankası)
Şimdi Seni Konuşuyorduk (2007, Doğan)
O Aşk Dinmedi (Ayşe Sarısayın ile) (2017, Everest)

Senaryoları

2007 – Kilit (Sinema Filmi)
1999 – Kerem (TV Filmi)
1994 – Bir Aşk Uğruna (TV Dizisi)
1992 – Yedikuleli Mihriban (TV Dizisi)
1992 – Her Gece Bodrum (Sinema Filmi)
1990 – Yalancı Şafak (TV Dizisi)
1990 – Bir Yalnız Melek (Sinema Filmi)
1989 – Hiçbir Gece (Sinema Filmi)
1987 – Afife Jale (Sinema Filmi)
1982 – Seni Kalbime Gömdüm (Sinema Filmi)
1982 – Göl (Sinema Filmi)
1981 – Kırık Bir Aşk Hikâyesi (Sinema Filmi), diyaloglarını yazdı
1978 – Seninle Son Defa (Sinema Filmi)
1975 – Çapkın Hırsız (Sinema Filmi)
1974 – Askerin Dönüşü (Sinema Filmi)
1973 – Cennetin Kapısı (Sinema Filmi)
1973 – Bir Demet Menekşe (Sinema Filmi)
1972 – Yaralı Kurt (Sinema Filmi)
1972 – Kadın Yapar (Sinema Filmi)
1972 – Günahsızlar (Sinema Filmi)

“`

In this rewritten version, the content has been refreshed while ensuring adherence to SEO practices and maintaining readability. The structure and HTML formatting remain intact, providing a user-friendly experience.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir