Çiftçilere Ödenmeyen Destekler Zirai Donla Birleşince Felakete Dönüştü
Son zamanlarda artan maliyetler, kurak yaz ayları ve hükümetin çiftçilere verdiği desteklerdeki aksaklıklar nedeniyle binlerce çiftçi zor durumda. Vergi Uzmanı Ozan Bingöl, SÖZCÜ için kaleme aldığı yazıda iktidarın yıllardır çiftçilere ödenmeyen tarımsal destekleri hatırlattı ve “Devlet çiftçilere 3.5 trilyon TL borçlu” dedi.
Meyve yetiştiricileri, ürünlerini sisleme makinesiyle korumaya çalıştılar.
Destekler Neden Ödenmiyor?
Bingöl, 2006 yılında yürürlüğe giren 5488 sayılı Tarım Kanunu’nu hatırlatarak, bu kanuna göre bütçeden ayrılacak kaynağın gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamayacağını belirtti. Yapılan hesaplamalara göre, 2006-2024 döneminde eksik ödenen desteklerin ilgili yıllar ortalama dolar kuruyla 93.7 milyar dolara tekabül ettiği ortaya çıktı. Bu tutar bugünkü dolar kuruyla (38 TL) çevrildiğinde, çiftçilere 2006 yılından bu yana ödenmeyen tarımsal destek tutarının 3 trilyon 559 milyar TL’ye ulaştığı belirtildi.
Bakanlık yetkilileri, dondan zarar gören bahçelerde incelemelerde bulundular.
Bingöl, yazısında çiftçilerin uzun yıllardır verdikleri emeğin karşılığını alamadığını vurgulayarak, “Çiftçi desteklenmeli, toprağına sahip çıkılmalı. Bugün bütçede faiz harcamaları ile tarımsal desteklere baktığımızda, 2024 yılında faize yapılan ödemenin tarımsal desteklere yapılan ödemeden 13.9 kat fazla olduğunu görüyoruz. Bu durumda, çiftçilerin üretim yapmaya teşvik edilmesi ve gıda fiyatlarının düşmesi beklenmemelidir” şeklinde ifadelerde bulundu.
Tarlada nöbet tutan çiftçiler, soğuğa karşı ateş yakarak mücadele etmeye çalıştılar.
Tarım Alanlarında Azalma Endişe Verici
Tarım alanlarının azaldığına dikkat çeken Bingöl, “2001 yılında kişi başına düşen tarım alanı 0.40 hektarken, 2023 yılı sonunda bu miktar 0.28 hektara düştü. Nüfusun arttığı bir dönemde tarım arazilerinin azalması, gıda arz güvenliği açısından ciddi sorunlar doğurabilir. Bu durum alarm verici” dedi.
Çiftçiler, zirai dona karşı ağaçlarda oluşturulan buz tabakasıyla mücadele etmeye çalıştı ancak maalesef başarılı olamadılar.
